Witamina D3 (cholekalcyferol) odgrywa kluczową rolę w wielu procesach biologicznych organizmu, w tym w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej oraz wspieraniu funkcji układu immunologicznego. Coraz więcej badań wskazuje również na jej znaczenie w funkcjonowaniu tarczycy – gruczołu odpowiedzialnego za produkcję hormonów regulujących metabolizm, wzrost i rozwój. Zaburzenia w funkcji tarczycy, takie jak niedoczynność, nadczynność, czy choroby autoimmunologiczne (np. Hashimoto lub choroba Gravesa-Basedowa), mogą być związane z niedoborem witaminy D3.
Sprawdź także: Witamina D3 – normy, zapotrzebowanie i źródła
Rola witaminy D3 w organizmie
Witamina D3 jest syntetyzowana w skórze pod wpływem promieniowania UVB lub dostarczana z dietą i suplementami. Jej aktywna forma, kalcytriol, działa jak hormon, wiążąc się z receptorami VDR (vitamin D receptor), które są obecne w różnych tkankach, w tym w komórkach tarczycy i układzie immunologicznym.
Niedobory witaminy D3 są powszechne, szczególnie w okresach zmniejszonego nasłonecznienia, i mogą prowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu układu immunologicznego oraz procesów zapalnych, co ma istotne znaczenie dla zdrowia tarczycy.
Sprawdź także: Za co odpowiada Witamina D3?
Witamina D3 a zdrowie tarczycy
Autoimmunologiczne choroby tarczycy
Badania wskazują na istotny związek między niskim poziomem witaminy D3 a występowaniem autoimmunologicznego zapalenia tarczycy (Hashimoto) oraz choroby Gravesa-Basedowa. Witamina D3, poprzez swoje działanie immunomodulujące, zmniejsza aktywność limfocytów T oraz produkcję cytokin prozapalnych, które są zaangażowane w procesy autoimmunologiczne. Niektóre badania sugerują, że suplementacja witaminy D3 może obniżyć poziom przeciwciał anty-TPO i anty-TG, markerów autoimmunologicznego zapalenia tarczycy.
Regulacja hormonów tarczycy
Receptory witaminy D (VDR) są obecne w komórkach tarczycy, co sugeruje, że witamina D3 może wpływać na jej funkcjonowanie. W badaniach zaobserwowano, że osoby z niedoborem witaminy D częściej mają nieprawidłowy poziom hormonów tarczycowych, takich jak T3 i T4.
Stan zapalny a witamina D3
Przewlekły stan zapalny jest jednym z kluczowych czynników ryzyka rozwoju chorób tarczycy. Witamina D3 działa przeciwzapalnie, zmniejszając produkcję cytokin takich jak IL-6 i TNF-α, które są związane z uszkodzeniem tkanki tarczycy.
Znaczenie suplementacji witaminy D3
Eksperci zalecają utrzymywanie poziomu 25(OH)D (głównej formy witaminy D w surowicy) w granicach 30–50 ng/ml, aby wspierać zdrowie tarczycy. Suplementacja witaminą D3 może być szczególnie ważna u osób z chorobami autoimmunologicznymi tarczycy oraz w populacjach narażonych na jej niedobór. Zalecane dawki zależą od wieku, masy ciała, stanu zdrowia oraz ekspozycji na słońce i powinny być ustalane indywidualnie.
Witamina D3 pełni istotną rolę w zdrowiu tarczycy, szczególnie w kontekście chorób autoimmunologicznych i procesów zapalnych. Jej niedobór może wpływać na dysfunkcję tarczycy, a uzupełnianie poziomów tej witaminy może wspierać prawidłowe funkcjonowanie gruczołu oraz zmniejszać ryzyko powikłań. Regularne badania poziomu witaminy D3 i odpowiednia suplementacja to ważne kroki w dbaniu o zdrowie tarczycy oraz całego organizmu.
Sprawdź także: Witamina D3 – na co pomaga
Witamina D3 w ofercie Biolit
Źródła:
- S. Muscogiuri et al., „Vitamin D and thyroid disease: to D or not to D?” European Journal of Clinical Nutrition, 2020.
- HUBALEWSKA-DYDEJCZYK, Alicja. Diagnostyka subklinicznej nadczynności i niedoczynności tarczycy w ciąży. Diagnostyka Laboratoryjna, 2017, vol. 53, no 1A.
- L. Kim, „Vitamin D status in autoimmune thyroid diseases: a meta-analysis,” Endocrine Connections, 2017.
- National Institutes of Health (NIH), „Vitamin D: Fact Sheet for Health Professionals,” 2023.
- Lizis-Kolus, K. (2015). Ocena wpływu niedoboru witaminy D na przebieg choroby Hashimoto u chorych w województwie świętokrzyskim (Doctoral dissertation, Wydział Lekarski).
- LEWIŃSKI, Andrzej, SMYCZYŃSKA, Joanna, et HILCZER, Maciej. Nadczynność i niedoczynność tarczycy-przyczyny, rozpoznawanie i leczenie. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs, 2002, vol. 5, no 10, p. 52-62.
- Yasuda T et al. 2013;43:230–232.
- Karanikas G et al. Clin Endocrinol (Oxf.) 2005;63:191–196.
- Krysiak R et al. Pharmacol Rep. 2019;71:367–373.
- Rusińska A et al. Front Endocrinol (Lausanne). 2018 May 31;9:246.
- Maciejewski A et al. Advances in Clinical and Experimental Medicine. 2015;24(5):801–6.
- Kallmann BA et al. 1997;46:237–243.
- PACZUSKA-ARSENIUK, B. Niedoczynność tarczycy. Agrotechnika. Poradnik Rolnika, 2008, no 07.
- Wnęk D., Dieta w niedoczynności tarczycy, https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/124437,dieta-w-niedoczynnosci-tarczycy, [dostęp: 22.09.2022]
- Cyt. Główka E. i inn., Rola witaminy D w wybranych…, s. 356.
- Tuchendler D., Bolanowski M., Rola osteoprotegeryny i witaminy D w patologii tarczycy, Endokrynologia Polska, Tom 60; Numer 6/2009, s. 470.