Cholesterol to lipid, który odgrywa kluczową rolę w organizmie – uczestniczy w produkcji hormonów, witaminy D oraz kwasów żółciowych, które są niezbędne do trawienia tłuszczów. Choć jest niezbędny do życia, zbyt wysoki poziom cholesterolu we krwi może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym chorób sercowo-naczyniowych, miażdżycy i zawałów serca. Dlatego tak ważne jest monitorowanie jego poziomu i dbanie o zdrowy styl życia.
Co to jest cholesterol?
Cholesterol dzielimy na dwie główne frakcje:
- LDL (Low-Density Lipoprotein), nazywany potocznie „złym” cholesterolem, odpowiada za transport cholesterolu do komórek. Nadmiar LDL prowadzi do odkładania się cholesterolu w ścianach naczyń krwionośnych, co sprzyja powstawaniu blaszek miażdżycowych i zwiększa ryzyko chorób serca.
- HDL (High-Density Lipoprotein), znany jako „dobry” cholesterol, pomaga usuwać nadmiar cholesterolu z krwi, transportując go z powrotem do wątroby, gdzie jest rozkładany i usuwany z organizmu. Wysoki poziom HDL jest korzystny, ponieważ zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
Normy cholesterolu – co mówią aktualne wytyczne?
Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) oraz publikacjami na PubMed, optymalne wartości cholesterolu we krwi przedstawiają się następująco:
- Cholesterol całkowity: poniżej 190 mg/dl (5,0 mmol/l)
- LDL („zły” cholesterol): poniżej 100 mg/dl (2,6 mmol/l); dla osób z bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym, wartość powinna być poniżej 70 mg/dl (1,8 mmol/l)
- HDL („dobry” cholesterol): powyżej 40 mg/dl (1,0 mmol/l) u mężczyzn i powyżej 50 mg/dl (1,3 mmol/l) u kobiet
- Triglicerydy: poniżej 150 mg/dl (1,7 mmol/l)
Normy te mogą się różnić w zależności od kraju oraz specyficznych zaleceń lekarskich, jednak te wartości są powszechnie akceptowane przez większość instytucji medycznych.
Sprawdź także: Naturalne źródła błonnika pokarmowego
Dlaczego kontrola cholesterolu jest ważna?
Badania publikowane na PubMed jednoznacznie wskazują, że podwyższony poziom cholesterolu LDL jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, które są główną przyczyną zgonów na świecie. Odkładanie się blaszek miażdżycowych w tętnicach może prowadzić do ich zwężenia, a w konsekwencji do zawału serca lub udaru mózgu.
Z kolei wysoki poziom cholesterolu HDL działa ochronnie, zmniejszając ryzyko rozwoju tych chorób. Stąd tak ważne jest regularne monitorowanie poziomów cholesterolu we krwi, zwłaszcza u osób z nadciśnieniem, cukrzycą, otyłością lub palących papierosy.
Jak utrzymać cholesterol w normie?
- Zdrowa dieta: Unikaj tłuszczów trans i nasyconych, które podnoszą poziom LDL. Zamiast tego, włącz do diety zdrowe tłuszcze, takie jak oliwa z oliwek, awokado, orzechy i ryby bogate w kwasy omega-3. Badania pokazują, że dieta śródziemnomorska, bogata w owoce, warzywa i pełnoziarniste produkty, pomaga obniżyć poziom cholesterolu LDL.
- Regularna aktywność fizyczna: Ćwiczenia pomagają podnosić poziom HDL i obniżać LDL. Zaleca się co najmniej 150 minut umiarkowanej aktywności fizycznej tygodniowo, co może obejmować spacery, jogging, jazdę na rowerze lub pływanie.
- Rzuć palenie: Palenie obniża poziom dobrego cholesterolu HDL i zwiększa ryzyko chorób serca. Rzucenie palenia poprawia funkcjonowanie układu krążenia i pomaga normalizować poziomy lipidów we krwi.
Utrzymuj prawidłową wagę: Nadwaga i otyłość są bezpośrednio związane z podwyższonym poziomem cholesterolu LDL. Zmniejszenie masy ciała o zaledwie 5-10% może znacząco wpłynąć na poprawę profilu lipidowego. - Ogranicz spożycie alkoholu: Nadmierne spożycie alkoholu może podnieść poziom trójglicerydów i cholesterolu całkowitego. Umiarkowane picie, czyli nie więcej niż jeden drink dziennie dla kobiet i dwa dla mężczyzn, jest zalecane.
- Regularne badania kontrolne: Osoby powyżej 40. roku życia powinny regularnie kontrolować poziom cholesterolu we krwi. Badania można wykonywać co 5 lat, jednak w przypadku osób z podwyższonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, częstotliwość ta może być wyższa.
Utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu jest kluczowe dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego. Regularne badania, zdrowa dieta, aktywność fizyczna i unikanie używek to podstawowe działania, które pomogą utrzymać cholesterol w normie. Pamiętaj, że kontrolowanie cholesterolu to nie tylko dbałość o serce, ale inwestycja w zdrowie na długie lata.
Zioła wspierające poziom cholesterolu
Niektóre zioła i korzenie mogą wspierać obniżenie poziomu cholesterolu. Należą do nich m.in.:
- Rdestowiec (Polygonum cuspidatum) – Zawiera resweratrol, który może pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu LDL i poprawie zdrowia serca. Resweratrol jest również silnym przeciwutleniaczem.
- Kurkuma (Curcuma longa) – Zawiera kurkuminę, która może pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu i zapaleniu. Kurkuma może wpływać na metabolizm tłuszczów i zmniejszać ich wchłanianie.
- Imbir (Zingiber officinale) – Ma właściwości przeciwzapalne i może pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu, wpływając na metabolizm lipidów i poprawiając funkcję wątroby.
- Czosnek (Allium sativum) – Regularne spożywanie czosnku może pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu LDL i trójglicerydów, a także poprawić zdrowie serca.
- Kardamon (Elettaria cardamomum) – Może wspierać zdrowie serca poprzez poprawę profilu lipidowego krwi i zmniejszenie poziomu cholesterolu.
- Psyllium (Plantago psyllium) – Zawiera błonnik rozpuszczalny, który może pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu LDL poprzez zwiększenie wydalania cholesterolu z organizmu.
Zioła te i korzenie można spożywać w postaci suplementów, naparów, herbat czy jako składnik potraw. Jednak ich skuteczność może różnić się w zależności od osoby, a ich stosowanie powinno być konsultowane z lekarzem, zwłaszcza jeśli przyjmujesz leki lub masz problemy zdrowotne.
Produkty Biolit wspomagające utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu
Źródła:
- PubMed: Wpływ diety śródziemnomorskiej na profil lipidowy
- Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC) – wytyczne dotyczące leczenia dyslipidemii
- PubMed: Rola aktywności fizycznej w regulacji cholesterolu
- Użarowska M. i inni; Dwie twarze cholesterolu: znaczenie fizjologiczne i udział w patogenezie wybranych schorzeń; KOSMOS Problemy nauk biologicznych 2018; 67(2):375-390 [dostęp online]
- Mazurek M. i inni; Kwasy omega-3 w terapii hipertriglicerydemii w monoterapii lub w skojarzeniu ze statynami; Farmacja współczesna; 2017; 10: 255-259 [dostęp w Internecie].