Mumio, znane również jako Shilajit, to mineralno-organiczna substancja występująca na terenach górskich, gdzie rosną świerki i lasy jałowcowe, na wysokości od 1500 do 3200 metrów nad poziomem morza. Można ją znaleźć m.in. na Syberii – w górach Ałtaju i w Zabajkalu; w środkowej Azji i Zakaukaziu; a także w dalekich krajach wschodu, takich jak Afganistan, Iran, Mongolia, Chiny, Birma, Indie, Japonia itd.
Żywica Mumio ma ciemnobrązową barwę i smolistą konsystencję. Choć jej pochodzenie nie jest do końca znane, uważa się, że powstaje ona w wyniku gromadzenia się przez wieki materii organicznej, takiej jak szczątki roślin, porostów czy alg.
Historia stosowania mumio sięga starożytności. Awicenna, autor dzieła „Kanon medycyny”, wykorzystywał tę cenną żywicę w terapii zwichnięć i złamań kości, a Claudius Galenus, wybitny grecki uczony, zalecał stosowanie żywicy Shilajit w celu wzmocnienia odporności organizmu. Arystoteles zalecał mumio w leczeniu wrodzonej głuchoty, rekomendując płukanie roztworem mumio z żółcią zwierzęcą lub zmieszanym z sokiem winogronowym. Z kolei przy krwawieniu z nosa polecał wkrapianie do każdego nozdrza mieszanki mumio z kamforą. Obecnie mumio cieszy się coraz większym zainteresowaniem badaczy i naukowców, a próby kliniczne z udziałem tej substancji prowadzone są w instytutach farmaceutycznych i klinikach w Moskwie, Petersburgu i Duszanbe. Pierwszą poważną pracę naukową poświęconą właściwościom mumio napisał uzbecki chirurg A. Shakirov. Przeanalizował on właściwości regeneracyjne mumio, w szczególności jego zdolność do znacznego przyspieszania procesu gojenia się ran i zespolenia kości. Naukowiec ten był w stanie udowodnić korzyści płynące z mumio oraz przedstawić wyniki badań dowodzących jego skuteczności w leczeniu urazów i ran. Działalność Shakirova przyczyniła się do zwiększenia zainteresowania mumio przez innych naukowców, z których wielu rozpoczęło własne badania. Jednocześnie lekarze badali zalety mumio nie tylko w traumatologii i chirurgii, ale także w innych dziedzinach medycyny.
Skład
Chemiczny skład mumio warunkuje jego właściwości prozdrowotne. Różnorodność substancji chemicznych zależy od miejsca jego występowania i sposobu pozyskiwania surowca. Poszczególne składniki mumio działają synergicznie, zwiększając jego potencjał terapeutyczny. W składzie mumio Shilajit możemy wyróżnić aminokwasy egzogenne, takie jak walina, metionina, treonina, izoleucyna, fenyloalanina i lizyna, oraz aminokwasy endogenne, takie jak glicyna, prolina, glutamina, kwas asparaginowy i cysteina. Dodatkowo zawiera ono kwas fulwowy i humusowy, liczne witaminy (A, C, D, P, witaminy z grupy B), olejki eteryczne oraz makroelementy, takie jak magnez, wapń, fosfor, potas, cynk, selen i molibden. Ponadto w mumio znajdują się związki terpenowe, fosfolipidy i dibenzo-alfa-pirony. Łącznie mumio może zawierać nawet 40 składników mineralnych w formie łatwo przyswajalnej dla naszego organizmu.
Właściwości prozdrowotne
Regeneracja
Badania kliniczne nad wpływem mumio na wybrane wskaźniki biochemiczne krwi przy złamaniach kości, przeprowadzone przez L.N. Frolovą i T.L. Kiselevą w Moskiewskim Centrum Badań Naukowych „Stowarzyszenie Zawodowe Naturoterapeutów”, wykazały obiecujący potencjał mumio w przyspieszaniu regeneracji kości po złamaniach. Kluczowe wnioski z badań wskazują, że Shilajit może kompensować negatywne zmiany w składzie krwi wywołane urazem, normalizując obraz krwi i wzmacniając funkcje fizjologiczne organizmu. Wykazano, że mumio zwiększa liczbę białych krwinek, czerwonych krwinek i poziom hemoglobiny we krwi, co jest kluczowe dla procesu gojenia. Dodatkowo mumio wpływa na poziom wapnia, potasu i fosforu nieorganicznego w surowicy krwi, które odgrywają ważną rolę w tworzeniu kości. Mumio może przyspieszać gojenie złamań poprzez stymulację aktywności fosfatazy alkalicznej, enzymu zaangażowanego w regenerację kości. Ogólnie rzecz biorąc, badania sugerują, że mumio może być korzystnym uzupełnieniem tradycyjnego postępowania w przypadku złamań kości.
Antyoksydacja
Zawartość kwasów humusowych i kwasu fulwowego wpływa na potencjał antyoksydacyjny żywicy mumio. Regularne przyjmowanie mumio przyczynia się do wzrostu ilości czynników przeciwutleniających, które pomagają usuwać wolne rodniki, przeciwdziałając tym samym procesom starzenia się organizmu. Mumio ma silne właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne, co jest cenione w medycynie ajurwedyjskiej. Działa ochronnie na komórki, zwiększając ich regenerację i wspomagając produkcję kolagenu, co sprzyja zdrowiu skóry i opóźnia procesy starzenia. Dzięki tym właściwościom, mumio może wspierać ogólną kondycję organizmu i zmniejszać ryzyko wystąpienia niektórych schorzeń, związanych z nadmiernym stresem oksydacyjnym.
Zdrowie krwi
Wśród szerokiej gamy pierwiastków chemicznych, mumio zawiera żelazo, które jest niezbędne do produkcji hemoglobiny i transportu tlenu w organizmie. Choć ilość żelaza w mumio jest niewielka, badania sugerują, że jest ono wysoce biodostępne, co oznacza, że organizm łatwiej je wchłania niż żelazo z innych źródeł, takich jak suplementy diety lub wzbogacane produkty spożywcze. Dodatkowo, badanie przeprowadzone na szczurach podkreśla potencjalne korzyści mumio dla zdrowia krwi. W badaniu podzielono 18 szczurów na trzy grupy po sześć osobników. U drugiej i trzeciej grupy wywołano anemię. Szczury z trzeciej grupy otrzymywały 500 mg mumio dziennie. Po 21 dniach badacze pobrali próbki krwi od wszystkich grup. Wyniki wykazały, że szczury z trzeciej grupy miały wyższe poziomy hemoglobiny, hematokrytu i czerwonych krwinek w porównaniu do szczurów z drugiej grupy.
Zdrowie kości
Suplementacja mumio (shilajit) może mieć pozytywny wpływ na utrzymanie zdrowia kości. Z badania opublikowanego w 2022 roku wynika, że u kobiet po menopauzie z osteopenią (niską gęstością mineralną kości), które codziennie przyjmowały suplementy shilajit, zauważono znaczną poprawę gęstości kości po 11 miesiącach. Naukowcy przypuszczają, że ten efekt może wynikać ze zdolności mumio do przyspieszania regeneracji komórek. Poprawa gęstości kości jest kluczowa dla zapobiegania osteoporozie i zmniejszenia ryzyka złamań, szczególnie u osób starszych i kobiet po menopauzie.
Układ nerwowy
Kwas fulwowy, będący jednym z najważniejszych składników Mumio Shilajit, odgrywa znaczącą rolę w ochronie i wspieraniu układu nerwowego. Jest silnym antyoksydantem, co oznacza, że chroni komórki nerwowe przed stresem oksydacyjnym i uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki. Choroba Alzheimera należy do grupy chorób neurodegeneracyjnych, powodujących zaburzenia funkcji poznawczych, upośledzenia pamięci i koordynacji. Badania sugerują, że mumio, zawierające kwas fulwowy, może pomóc w łagodzeniu postępu choroby Alzheimera. Przeciwutleniacze zawarte w shilajit mogą hamować gromadzenie się białka tau, które jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. To istotne, ponieważ nadmierna ilość białka tau prowadzi do uszkodzeń komórek mózgowych, co jest charakterystyczne dla choroby Alzheimera. Naukowcy są zdania, że kwas fulwowy w shilajit może również zmniejszać zapalenie mózgu, co potencjalnie poprawia objawy tej choroby. Jednakże, potrzebne są dalsze badania, aby dokładniej określić skuteczność tego naturalnego związku w leczeniu tej choroby.
Zdrowie mężczyzn
Testosteron jest głównym hormonem męskim, a jego zbyt niski poziom może wiążąc się z szeregiem niepożądanych objawów jak a jego niski poziom może powodować objawy takie jak: obniżone libido, spadek masy mięśniowej, utrata włosów, zmęczenie i zwiększenie tkanki tłuszczowej. W badaniu klinicznym z udziałem mężczyzn w wieku 45-55 lat, połowie uczestników podawano placebo, a połowie dawkę 250 miligramów oczyszczonego Shilajit dwa razy dziennie. Po 90 dniach badania wykazały, że u uczestników przyjmujących Shilajit poziom testosteronu był znacznie wyższy w porównaniu do grupy placebo. Dodatkowo warto zaznaczyć, że Mumio może pozytywnie wpływać na ilość ruchliwość plemników.
Mumio, stosowane w medycynie ludowej od kilku tysiącleci, nadal pozostaje fascynującym obiektem badań. Mimo że zyskuje coraz większe uznanie za swoje właściwości prozdrowotne, wciąż pozostaje wiele do odkrycia. Dążenie do dalszych badań nad tym naturalnym związkiem jest istotne aby w pełni zrozumieć jego potencjał i możliwości wspierania naszego organizmu.