Dieta dla utrzymania zdrowia nerek
Sposoby na kamienie nerkowe
Kamienie nerkowe to problem, którym zazwyczaj zaczynamy się przejmować gdy niezbędne staje się leczenie inwazyjne takie jak litotrypsja czy nefrolitotrypsja przezskórna. Jednak nawet te zabiegi nie dają gwarancji, że problem nie powróci, ponieważ problem z metabolizmem minerałów w organizmie nadal istnieje. Wobec tego jak się ich pozbyć?
Kamienie nerkowe powodujące olbrzymi ból oraz blokujące przepływ moczu mogą doprowadzić do poważniejszych chorób układu moczowego. Nerki są niezbędne w oczyszczaniu organizmu w naturalny sposób więc jeśli nie działają prawidłowo, to reszta organizmu staje się zagrożona przez zalegające w nim toksyny. Choroba ta dotyczy około 2-3 razy częściej mężczyzn niż kobiet. U około 10% ludzi w ciągu życia dojdzie do wytworzenia złogów w układzie moczowym. U 25% pacjentów, u których powstał pierwszy złóg, w ciągu najbliższych 10 lat dojdzie do wytworzenia kolejnego, a 50% będzie miało w życiu tylko 1 nowy złóg. Jednak dobrą wiadomością jest to, że można (przede wszystkim) zapobiegać ich powstaniu, ale też skutecznie je leczyć i usunąć z organizmu. Skąd się biorą? Jakie domowe sposoby i dietę stosować? Co oferuje nam medycyna? Jak się ich pozbyć?
Dlaczego i jak powstają kamienie nerkowe?
Aby znaleźć odpowiedź na to pytanie lekarze oraz mineralodzy zjednoczyli siły. Bruce Fouque – geobiolog i naukowiec z University of Illinois (USA) – połączył swoje siły z interdyscyplinarnym zespołem badawczym, aby spojrzeć na kamienie w nerkach z punktu widzenia geologii.
Gdy badali próbki w nanometrowej skali, pod światłem UV można było dostrzec różne warstwy mineralne przypominające te, które występują w kamieniach szlachetnych. Ich warstwowa struktura dobrze ilustruje ślady procesów wzrostu i rozpadu zachodzące w kamieniach nerkowych. Foquet sądzi, że dokładne poznanie struktury i składu kamienia pomoże znaleźć sposób leczenia nerek. Miałby polegać on na wyprzedzeniu tworzenia się kamienia przez proces rozpuszczania go.
Określenie składu mineralnego i struktury kamieni nerkowych jest dla urologów konieczne do zlecenia odpowiedniego leczenia oraz działań zapobiegających. Badanie około tysiąca przypadków wśród mieszkańców Tomska i Obwodu tomskiego pozwoliły określić jak często kamienie nerkowe występują w ogóle.
Prawidłowość wzrostu kamieni
Badając układ warstw kamieni nerkowych naukowcy zasugerowali, że ich skład mineralny jest zależny od ogólnego fizjologicznego stanu organizmu, a także chorób w poszczególnych układach i narządach oraz od pH moczu.
Kamienie nerkowe, o regularnym układzie warstw, charakteryzują się naprzemienną budową warstwową o różnym składzie (warstwy mineralne przeplatają się ze sobą lub z warstwami materii organicznej). Sole kwasów fosforowego i szczawiowego, które są zawarte w kamieniach nerkowych, osadzają się w różnych środowiskach. Kwas fosforowy chociażby wydala się tylko gdy mocz ma odczyn zasadowy, natomiast sole kwasu szczawiowego – jak odczyn moczu jest kwasowy. Naukowcy badając warstwy kamieni nerkowych przyjęli założenie, że najmniejsze jednostki strukturalne kamieni są wynikiem dobowych wahań równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie człowieka.
Zauważyli oni też, że wraz z nadejściem jesieni metabolizm przyśpiesza i poprawia się ogólny stan organizmu. Jednocześnie zjawiska patologiczne układu moczowego nasilają się. Dobowe wahania równowagi kwasowo-zasadowej mogą przyczynić się do cyklicznego osadzania się warstw kamieni o różnym składzie na materii organicznej. Badacze odkryli, że zmiany w tym cyklu zachodząc regularnie co 15,5 dnia, przez co można mówić o półmiesięcznym cyklu warstwowym kamieni nerkowych.
Badania kamieni nerkowych mieszkańców Obwodu tomskiego wykazały, że wiele czynników determinuje tworzenie się mechanizmów organiczno-mineralnych:
- Charakterystyka hydrochemiczna wody pitnej: poziom mineralizacji i twardości wód, wykorzystywanych do zaopatrzenia w wodę; obecność w wodzie soli i związków organicznych; niewystarczająca ilość fluoru i nadmiar jodu w wodzie pitnej.
- Mikroelementy: charakterystycznym dla każdego regionu na Ziemi jest niedobór lub nadmiar jakiegoś składnika mineralnego. Vladimir Ivanovich Vernadski wprowadził pojęcie materii nieorganicznej i organicznej. Powstawanie minerałów związane jest z procesami mikro- i makroorganizmów; stanowi jedną z form interakcji między materią nieorganiczną a organiczną. Badanie struktury kamieni nerkowych umożliwiło ustalenie jaki związek występuje pomiędzy składnikami mineralnymi i organicznymi w składnikach kamieni. Jednocześnie, można mówić o poziomie mineralnym materii organicznej i tym samym – o bezpośredniej korelacji pomiędzy materią organiczną i nieorganiczną, odkrywając przy tym szereg ich wspólnych cech. Te formacje są klasycznym przykładem powiązań między substancjami nieorganicznymi i organicznymi, tworzącymi się w ludzkim organizmie.
Najnowsze odkrycia
Dwa lata temu naukowcy z Wydziału Geologii i Geografii Państwowego Uniwersytetu w Tomsku wraz z chirurgami z Oddziału Urologicznego kliniki Państwowego Syberyjskiego Uniwersytetu Medycznego, poszukiwali metody najbardziej wydajnego i bezpiecznego kruszenia kamieni nerkowych, przed zabiegiem usunięcia ich za pomocą endoskopu. Wraz z chirurgiem, profesorem nadzwyczajnym Wydziału Urologii Państwowego Syberyjskiego Uniwersytetu Medycznego Viacheslavem Boschenko, geolodzy badali różnorodność struktury i tekstury kamieni, za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego, mikrosondy elektronowej oraz metod analizy luminescencyjnej, termicznej i rentgenografii strukturalnej.
Umożliwiło to zidentyfikowanie kolonii bakterii zdolnych do wywołania stanu patologicznego w ludzkim ciele. Mineralodzy planują poszerzyć zakres swoich badań i zaczynają badać minerały znajdujące się we krwi. „Otrzymaliśmy pierwsze wyniki. Analiza suchego preparatu krwi wykazała zawartość tych samych minerałów co kamienie nerkowe” – czytamy w raporcie.
Jaką dietę zastosować przy chorobie nerek?
W wyniku choroby i zmniejszenia czynności nerek dochodzi do przewlekłej niewydolności nerek, czego rezultatem są zatrucia organizmu produktami przemiany materii, nadciśnienie tętnicze oraz zaburzenia metabolizmu. Oprócz podstawowej terapii równie ważna jest dieta – obowiązkowy składnik kompleksowego leczenia.
Pierwszym istotnym czynnikiem diety przy przewlekłej niewydolności nerek jest konieczność zmniejszenia ilości spożywanego białka do 20-60g dziennie (w zależności od stopnia choroby).
Po drugie, należy zapewnić wystarczające spożycie kalorii z tłuszczów i węglowodanów, aby zrekompensować zużycie energii przez organizm.
Co wyeliminować lub ograniczyć?
Należy usunąć z naszej diety produkty w puszkach, produkty wędzone i marynowane, groch, fasolę i inne rośliny strączkowe. Wskazane będzie też ograniczenie żywności bogatej w potas (morele, rodzynki, ziemniaki), fosforany (produkty mleczne, ryby), magnez (ziarna, rośliny strączkowe, otręby, kolendra, bazylia). Owsiankę i makaron powinno się ograniczyć do minimum. Jajka – nie więcej niż jedno dzienne. Ponadto produkty mleczne również muszą być zredukowane, gdyż zawierają dużo białka.
Można przyjmować płyny – taką ilość, jaką się wydala. Sok najlepiej rozcieńczać wodą. Można pić wodę wysoko mineralizowaną. Spożywać chleb pozbawiony białka, na bazie białej pszenicy z otrębów, bez soli. Zupy warzywne, wegetariańskie, gotowane bez soli. Mięso zwierzęce można jeść gotowane, z uwzględnieniem ograniczenia ilości białka – 100g mięsa zawiera około 20-25g białka. Ryba gotowana i nietłusta oraz warzywa gotowane lub świeże takie jak ziemniaki, marchew, buraki, kalafior, sałata, pomidory, świeże ogórki, pietruszka i zielona cebula.
Technologia przetwarzania żywności
W powyższej diecie jest dopuszczalne smażenie potraw jednak dopiero po ich wcześniejszym ugotowaniu. Do żywności nie powinno się dodawać soli. Jeśli ciśnienie krwi osoby chorej jest normalne, nie ma objawów niewydolności sercowo-naczyniowej oraz wyraźnego obrzęku, wtedy do gotowych posiłków można dodać odrobinę soli. Istotne jest to żeby nie przekroczyć dziennej zalecanej ilości spożywanej soli czyli ¼ łyżeczki do herbaty(3g). Ku poprawie smaku można dodawać przyprawy i zioła.
Restrykcyjną dietę mogą urozmaicić sosy: pomidorowy, bezbiałkowy, warzywny sos-marynata z dodatkiem pomidorów. Dobre będą również sosy słodkie i kwaśne oraz warzywne i owocowe. Należy jednak unikać sosów grzybowych, mięsnych czy też na bazie ryb. Do picia zalecana jest słaba herbata, najlepiej ziołowa, rozcieńczone soki owocowe i warzywne oraz zdrowotny napar z dzikiej róży. Owoce można jeść bez ograniczeń, np. w formie galaretki, puree i musu, przygotowane na bazie pęczniejącej skrobi. Nie zabrania się spożywania cukru, miodu oraz dżemów, ale w rozsądnych ilościach.
Jak widać, nawet przy przewlekłej niewydolności nerek dieta, może być bardzo zróżnicowana.
Leczenie zabiegowe
Przed zdecydowaniem się na jakąś metodę leczenie należy najpierw wykonać niezbędne badania. Każdy rodzaj kamieni nerkowych można wykryć w trakcie badania USG. Dodatkowo warto wykonać urografię, która polega na zrobieniu 3-4 zdjęć rentgenowskich jamy brzusznej po dożylnym podaniu kontrastu. Od wyników tego badania będzie zależeć dalsza terapia. Jeśli okaże się, że pacjent cierpi na kamicę becieniującą (czyli ma kamienie moczanowe) zwykle wystarczy zastosować specjalną dietę oraz odpowiednie preparaty, które pomogą rozpuścić i usunąć kamienie. Taka terapia trwać może od 6 do 8 tygodni.
Jeśli jednak pacjent cierpi na kamicę cieniującą sprawa staje się bardziej skomplikowana. W takim przypadku kamieni nie da się rozpuścić i trzeba zastosować leczenie zabiegowe. Na szczęście w większości przypadków stosuje się techniki małoinwazyjne takie jak: litotrypsja (ESWL), zabieg przezskórny nefrolitotrypsję (PCNL), ureterorenoskopię (URSL) oraz Retrograde Internal Surgery (RIRS). Bardzo rzadko natomiast wykonuje się klasyczną operację, która polega na rozcięciu nerki lub moczowodu i wyjęciu kamienia. Po krótce przyjrzyjmy się każdej z metod małoinwazyjnych.
Litotrypsja
Polega na rozbiciu kamieni falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo. Jest przeprowadzany w warunkach ambulatoryjnych jednak nie wymaga znieczulenia. W tym przypadku nie zawsze wystarczy jeden zabieg. Jeśli po kilku tygodniach kamienne okruchy nie zostaną wydalone z moczem należy go powtórzyć.
Nefrolitotrypsja
Zabieg ten polega na dotarciu do kamienia specjalną igłą, rozbiciu go i wyciągnięciu na zewnątrz. Wykonywany jest w szpitalu oraz wymaga znieczulenia dolędźwiowego. Zazwyczaj wymagany jest tylko jeden taki zabieg, jednak po jego wykonaniu należy zostać w szpitalu na kilkudniową obserwację by lekarze mogli w porę zapobiec ewentualnym powikłaniom.
Ureterorenoskopia
W tym przypadku kamienie są wydobywane przez cewkę moczową. Przy zabiegu tym niezbędne jest znieczulenie i jest on wykonywany w szpitalu. W tym przypadku również powinien wystarczyć jeden zabieg i po jego wykonaniu zostajemy w szpitalu na 2-3 dni.
RIRS
Zabieg ten polega na usunięciu kamienie dzięki giętkiemu aparatowi optycznemu, który wprowadzany jest przez cewkę moczową, pęcherz i moczowód, gdzie kamienie kruszone są za pomocą lasera. Nie wymaga ona długiego pobytu pacjenta w szpitalu, a jego powrót do zdrowia następuje w ciągu kilku dni.
Jednak w przypadku wszystkich tych zabiegów nie ma gwarancji, że kamienie nerkowe nie pojawią się ponownie. Aby zmniejszyć ryzyko ich powrotu należy przestrzegać odpowiedniej diety i wypijać odpowiednią ilość płynów.
Jak pozbyć się kamieni – naturalne sposoby
W przypadku kamicy nerkowej leczenie naturalne pełni nieocenioną rolę. Postępowanie terapeutyczne polega przede wszystkim na modyfikacji stylu życia, w tym na wyeliminowaniu błędów żywieniowych. O diecie już wspomnieliśmy w tym artykule, teraz skupimy się na gotowych, naturalnych rozwiązaniach pomocnych w rozwiązaniu problemu jakimi są kamienie nerkowe.
Ziołolecznictwo od zawsze było i będzie stosowane w leczeniu kamicy moczowej. Preparaty ziołowe są przydatne, eliminują stany zapalne i pomagają w rehabilitacji, odciążają organizm w trakcie terapii farmakologicznej, a nawet zastępują antybiotyki. Takie właśnie rozwiązania przygotowała firma Biolit. Posiadamy szeroką gamę produktów opartych na ekstraktach roślinnych pochodzących z ekologicznie czystych obszarów Syberii i Ałtaju. Wśród nich znajdują się suplementy diety zawierające substancje czynne szczególnie pomocne w leczeniu kamicy nerkowej. Przyjrzyjmy się po krótce każdemu z nich.
Zioła na sprawny układ moczowy
Zawiera zioła cięte: rdest ptasi, korzenie łopianu, owoce jarzębiny, liście brzozy, skrzyp polny. Substancje czynne surowca wpływają na utrzymanie kontroli w stanach zapalnych, mają działanie moczopędne, wpływają na utrzymanie prawidłowego stanu mikroflory i na utrzymanie prawidłowej pracy i skurczów mięśni oraz hemostatyczność. Stosowanie regularne związków aktywnych mieszanki wpływa na kontrolę w powstawaniu kamieni moczowych i kontrolę bólu po zabiegach litotrypsji. Dodatkowo wspomaga w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu.
Wierzbownica
Zawiera ziele wierzbownicy poddane procesowi fermentacji. Substancje czynne zioła wpływają na prawidłowy stan układu moczowego. Działają moczopędnie, wspomagają leczenie chorób i stanów zapalnych zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.
Urolizin
Substancje aktywne w wodnych ekstraktach ziół tego preparatu skutecznie utrzymują stan prawidłowej mikroflory i wpływają na normalizację ukrwienia narządów miednicy. Związki czynne skutecznie utrzymują kontrolę stanów zapalnych i kontrolę w powstawaniu kamieni nerkowych oraz normalizują wydalanie moczu. Pomocniczo przy dysfunkcji nerek i dróg moczowych, zapaleniu i rozroście gruczołu krokowego oraz spadku popędu seksualnego.
Urobiol
Substancje aktywne wpływają na utrzymanie prawidłowej formuły krwi. Wpływają na kontrolę stanu zanieczyszczeń i toksyn we krwi. Prowadzą kontrolę wydalania z organizmu soli kwasu moczowego, normalizują metabolizm wszystkich substancji. Stosowany wspomagająco w kontroli powstawania kamicy nerkowej, kamieni żółciowych oraz normalizacji pracy jelit.
Substancje czynne preparatu jak fitoncydy posiadają właściwości przeciwwirusowe i wpływają na utrzymanie prawidłowej mikroflory układu moczowego, adaptują organizm do zmieniających się warunków. Kwarcetyna i polifenole wzmacniają efekt przeciwutleniający. Zalecana do wspomagania w kontroli powstawania kamicy nerkowej, chorób zapalnych układu moczowo-płciowego, stanach obniżonej odporności oraz zaburzeniach metabolizmu.
Biota complex
Naturalny kompleks pro- i prebiotyków, czyli symbiotyk. Biota Nr 1 kontroluje równowagę mikroflory jelitowej, hamuje rozwój patogennej mikroflory, kontroluje stan toksyn i układ odpornościowy, utrzymuje prawidłowy metabolizm. Biota Nr 2 wpływa na kontrolę układu moczowego, procesy zółciopędne i napotne. Tworzy środowisko życia dla korzystnej bioty jelitowej.
Ekstrakt wodny z liści pokrzywy
Pokrzywa zawiera barwniki roślinne, witaminę K, witaminy z grupy B, flawonoidy, garbniki i kwas krzemowy. Substancje czynne liści pokrzywy wpływają na łagodzenie stanów zapalnych dróg moczowych. Działają moczopędnie i pomagają w wydalaniu substancji toksycznych.
Jak często słyszymy o wiele rozsądniej jest zapobiegać niż leczyć. Wobec tego już dziś zadbajmy o swoje nerki!
Szanowni Państwo!
Powyższy materiał nie stanowi porady o charakterze medycznym, stanowi wyłącznie treść informacyjną i w rozumieniu obowiązujących przepisów prawnych nie może być traktowany jako specjalistyczna porada medyczna, diagnoza lub instrukcja w zakresie leczenia; ponadto nie może stanowić podstawy do jakichkolwiek roszczeń.
Monografia:
1. Gazeta „Biolit” nr 3 2019r. Wydawnictwo: Biolit Europe sp. z o.o. Chorzów.
Źródła:
1. Hesse A, Brandle E, Wilbert D, et al. Study on the prevalence and incidence of urolithiasis in Germany comparing the years 1979 vs. 2000. Eur Urol 2003 Dec;44(6):709-13.
2. http://journals.tsu.ru/vestnik /&journal_page==archive&id= 912&article_id=945
3. РИА Томск, https://www.riatomsk.ru/article/20170228/uchenie-tgu-i-sibgmu-issleduyut-kak-bezopasno-drobitj-kamni-v-pochkah/
4. Doktor nauk medycznych Elena Zuglovaya (Nauka i życie Nr 14/2014)
5. Profesor Aleksandr Vladimirovich Gudkov (Biolit nr 3/2019)
Aktualności
