Jako że około 300 milionów ludzi na całym świecie zmaga się z zaburzeniami prawidłowego funkcjonowania tarczycy, dbałość o jej zdrowie staje się coraz bardziej istotna dla społeczeństwa. Tarczyca pełni rolę swoistej tarczy, odpowiedzialnej między innymi za produkcję hormonów: trijodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4), wpływających na funkcjonowanie wielu układów w naszym organizmie. Prawidłowo funkcjonująca tarczyca wpływa na utrzymanie zdrowia układu nerwowego, hormonalnego, przemian metabolicznych, prawidłowego nastroju, odpowiedniego metabolizmu białek, węglowodanów i tłuszczów, oraz równowagi gospodarki wodno-elektrolitowej.
Jak zatem dbać o nią na co dzień?
Poniżej przedstawimy Państwu kilka prostych i praktycznych wskazówek.
Podstawowe informacje
Tarczyca to gruczoł endokrynny o kształcie motyla, który znajduje się w przedniej, dolnej części szyi. Składa się z dwóch płatów połączonych ze sobą cieśnią. Jest to jeden z kluczowych organów regulujących funkcje metaboliczne organizmu poprzez produkcję hormonów tarczycowych: trijodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4). Te hormony, jak wcześniej wspomnieliśmy, są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ wpływają na tempo przemiany materii, kontrolują wzrost i rozwój, regulują funkcje mózgu, serca oraz inne narządy. Tarczyca reaguje również na bodźce hormonalne z mózgu, zwłaszcza z przysadki, utrzymując homeostazę hormonalną w organizmie
CZYNNIKI SZKODLIWE dla zdrowia tarczycy:
Chcąc utrzymać prawidłowy stan naszej tarczycy i zachować jej odpowiednie funkcje, warto wziąć pod uwagę aspekty, które mogą negatywnie odbić się na jej zdrowiu. Poniżej przedstawiamy najważniejsze elementy, których unikanie może wspomóc utrzymanie zdrowia tego ważnego gruczołu.
- Niedobór jodu: Jod jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycowych. Niedobór tego pierwiastka może prowadzić do powstania choroby związanej z niedoczynnością tarczycy, takiej jak wole endemiczne czy hipotyreoza.
- Nadmierne spożycie jodu: Podobnie jak niedobór, nadmiar jodu może prowadzić do zaburzeń pracy tarczycy, takich jak nadczynność tarczycy czy choroba Gravesa-Basedowa. Dlatego stosowanie tego pierwiastka, powinno odbywać się pod kontrolą odpowiedniego specjalisty.
- Palenie papierosów: Dym tytoniowy stanowi kolejną toksynę, która wdychana wraz z innymi szkodliwymi substancjami chemicznymi obecnymi w powietrzu, negatywnie wpływa na zdrowie całego organizmu, w tym na funkcje tarczycy.
- Stres: Długotrwałe napięcie psychiczne może zakłócać funkcjonowanie układu hormonalnego poprzez nadmierną produkcję kortyzolu. Ten stan dezorganizacji hormonalnej może z kolei negatywnie wpływać na równowagę hormonalną całego organizmu, włączając w to funkcje tarczycy. Sprawdź, jak sobie radzić ze stresem.
- Niewłaściwa dieta: Dieta uboga w niezbędne składniki odżywcze, takie jak jod, selen, cynk, żelazo, witaminy z grupy B, witamina D, kwasy Omega-3 i witamina B12, oraz zawierająca dużą ilość przetworzonej żywności, może negatywnie wpływać na zdrowie tarczycy i regulację gospodarki hormonalnej. Nadmierne spożycie przetworzonej żywności, bogatej w sztuczne dodatki, konserwanty i cukry rafinowane, może zaburzać równowagę hormonalną organizmu oraz prawidłowy metabolizm, wpływając na pracę tarczycy.
- Zanieczyszczenie środowiska: Niektóre substancje chemiczne obecne w środowisku, takie jak pestycydy czy związki halogenoorganiczne, mogą mieć szkodliwy wpływ na funkcjonowanie tarczycy.
- Promieniowanie jonizujące: Ekspozycja na promieniowanie jonizujące, takie jak promieniowanie rentgenowskie czy promieniowanie jądrowe, może uszkodzić komórki tarczycy i zwiększyć ryzyko rozwoju niechcianych chorób.
Sprawdź także: Witamina D3 – normy, zapotrzebowanie i źródła
ELEMENTY SPRZYJAJĄCE ZDROWIU TARCZYCY:
Aby utrzymać naszą tarczycę w zdrowiu i wspomóc jej właściwe funkcjonowanie, istnieje wiele prostych czynników, na które warto zwrócić uwagę na co dzień. Poniżej przedstawiamy ważne elementy sprzyjające zdrowiu tarczycy:
- Sen: Odpowiednio długi i jakościowy sen jest niezwykle ważny dla zdrowia tarczycy. Brak odpowiedniej ilości snu może prowadzić do zaburzeń hormonalnych, które mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie tego gruczołu.
- Stres: Skuteczne zarządzanie stresem jest kluczowe dla zachowania zdrowia tarczycy. Techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga czy głębokie oddychanie, mogą pomóc w redukcji stresu i utrzymaniu równowagi hormonalnej.
- Praca z emocjami: Zdrowe relacje emocjonalne i umiejętność radzenia sobie z negatywnymi emocjami są istotne dla zdrowia tarczycy. Terapia poznawczo-behawioralna oraz praktyki zwiększające świadomość, jak mindfulness, mogą być pomocne w tym procesie.
- Spacery leśne: Spacerowanie wśród drzew, tzw. “shinrin-yoku”, może mieć korzystny wpływ na zdrowie tarczycy poprzez redukcję stresu, dotlenienie Naszych komórek i poprawę ogólnego samopoczucia.
- Regularne badania: Regularne kontrole u endokrynologa są kluczowe dla wczesnego wykrywania ewentualnych zaburzeń tarczycy. Badania krwi, w tym poziomu hormonów tarczycowych (TSH, T3, T4), wskaźnik przeciwciał, oraz ultrasonografia tarczycy, mogą pomóc w monitorowaniu jej stanu zdrowia.
- Dieta: Zbilansowana dieta bogata w składniki odżywcze stanowi codzienną praktykę dbałości o zdrowie. Warto skupić się na spożywaniu jakościowych źródeł:
- Jodu: Mikroelement ten jest ściśle związany z prawidłowym funkcjonowaniem tarczycy, gdyż jest wykorzystywany do produkcji hormonów T3 i T4, które regulują pracę praktycznie każdego organu i tkanki w organizmie. Naturalne źródła jodu w diecie to m.in. ryby morskie (np. dorsz, tuńczyk, łosoś), algi morskie (np. wakame, nori), wodorosty, szpinak, brokuł, jaja, sery żółte.
- Selenu: Ponieważ, odgrywa on istotną rolę w zdrowiu tarczycy, chroniąc ten narząd przed stresem oksydacyjnym i wspierając syntezę hormonów tarczycy. Tarczyca zawiera największą ilość selenu spośród wszystkich narządów. Zarówno niedobór, jak i nadmiar selenu mogą mieć szkodliwy wpływ na organizm, dlatego ważne jest monitorowanie jego poziomu. Źródła selenu w diecie obejmują orzechy brazylijskie (ważne aby pochodziły one faktycznie z Brazylii), ryby (takie jak tuńczyk i łosoś), czerwone mięso, jaja, grzyby shitake, owoce morza, płatki owsiane, szpinak, brokuły i szparagi. Sprawdź inne źródła selenu!
- Cynku: Ponieważ odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu tarczycy, biorąc udział w syntezie hormonów i regulacji osi hpt (podwzgórze – przysadka – tarczyca). Niedobór cynku jest często obserwowany u osób z chorobami tarczycy i może przyczyniać się do subklinicznej niedoczynności tarczycy. Źródła cynku w diecie obejmują ostrygi, mięso, nasiona słonecznika, podroby (np. wątróbka), kaszę gryczaną, orzechy (w tym migdały), pestki dyni, ryby oraz zielone warzywa liściaste. Warto monitorować poziom cynku w diecie i zastosować suplementację w przypadku niedoboru, szczególnie jeśli nie jest możliwe zaspokojenie zapotrzebowania na ten pierwiastek za pomocą diety
- Witaminy D i kwasy Omega-3: Tłuste ryby (np. łosoś, makrela, śledź), jaja, a także oleje roślinne (np. lniane, rzepakowe) są bogatymi źródłami witaminy D i kwasów Omega-3, istotnymi dla zdrowia tarczycy. Szczególnie kwas omega-3, a zwłaszcza EPA i DHA, wykazują właściwości przeciwzapalne, co może być korzystne w przypadku chorób autoimmunologicznych, takich jak Hashimoto. Dr. med. Volker Schmiedel, specjalista w zakresie medycyny fizykalnej i rehabilitacyjnej, podkreśla w swoich pracach naukowych rolę odpowiedniej odpowiedniej podaży kwasów omega-3 oraz witaminy D w ochronie organizmu przed procesami autoimmunologicznymi.
- Witaminy z grupy B: Odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowej równowagi hormonalnej i właściwej pracy tarczycy. Umożliwiają one proces naturalnej detoksykacji wątroby, w której następuje konwersja T4 do T3. Szczególnie istotna jest witamina B12, która wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i syntezy DNA. Jej niedobór może prowadzić do wytwarzania nieaktywnej formy hormonu T3, rT3, co może mieć negatywny wpływ na tarczycę. Dlatego warto regularnie monitorować poziom witaminy B12 we krwi. Źródła żywności bogate w witaminy z grupy B obejmują mięso, ryby, jaja, nabiał, pełnoziarniste produkty zbożowe, orzechy i nasiona.
- Żelaza: Które jest kluczowym składnikiem enzymu tarczycowej peroksydazy jodującej, który aktywuje przemiany tyreoglobuliny w hormony T3 i T4. Odpowiednia ilość żelaza w organizmie wspiera zmniejszenie poziomu przeciwciał przeciwtarczycowych oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie tarczycy. Źródła żywności bogatych w żelazo obejmują czerwone mięso, ryby, owoce morza, rośliny strączkowe (np. fasola, soczewica, groch), pestki dyni, orzechy, jaja oraz zielone warzywa liściaste (np. szpinak, jarmuż), zioła ( pokrzywa, jodła biała).
Dodatkowo, warto uwzględnić produkty zawierające żywe kultury bakterii powstałe w naturalnym procesie fermentacji, takie jak kefir, jogurt czy maślanka. Te produkty mogą wspierać zdrowie układu trawiennego i poprawę mikrobioty jelitowej, co może korzystnie wpływa funkcjonowanie tarczycy.
- Suplementacja: W przypadku niedoborów składników odżywczych, alergii pokarmowych lub braku dostępu do żywności dobrej jakości warto rozważyć suplementację. Szczególnie pomocne będą tu suplementy zawierające jod, selen, cynk, witaminę D, witaminy z grupy B oraz witaminę B12, a także kwasy Omega-3. Pamiętaj, aby dobierając suplementację, skonsultować się ze specjalistą, kontrolować poziom wybranych składników oraz wybierać dobrze przyswajalne formy witamin i minerałów.
- Zioła i surowce roślinne Biolitu: mogą stanowić cenne uzupełnienie codziennej diety w witaminy i minerały korzystne dla funkcjonowania tarczycy. Wśród roślin bogatych w składniki ważne dla zdrowia tarczycy wymienia się między innymi:
- Pokrzywę Zwyczajną: Liście pokrzywy są dobrym źródłem żelaza, chlorofilu, β-karotenu, witamin z grupy B, witaminy C, flawonoidów i kwasów organicznych. W ofercie Biolitu znajdą Państwo gęsty ekstrakt wodny z liści tej pokrzywy. Surowiec ten został zebrany z ałtajskich pól, na których żyzna ziemia – czarnoziem, oraz zmienne warunki atmosferyczne gwarantują zawartość aktywnych związków. Pokrzywa zwyczajna, dzięki swoim składnikom aktywnym, może korzystnie wpływać na utrzymanie dobrej kondycji włosów, skóry i paznokci, co jest istotne dla osób z problemami tarczycy.
- Jodłę Białą: Wodny ekstrakt tej rośliny zawiera witaminy z grupy B, selen, cynk, magnez, miedź, łatwo przyswajalne żelazo, flawonoidy i sole mineralne. Florenta Plus – ekstrakt wodny Biolit Europe – to preparat stworzony w celu wspierania prawidłowej odporności organizmu oraz dostarczania witamin i minerałów w dawce naturalnie występującej w roślinach. Ciekawostką jest, że w Bloku Wschodnim roztwór jodły białej był stosowany do utrzymania zdrowia tarczycy w przypadku ekspozycji na szkodliwe promieniowanie jonizujące.
- Listownica palczasta: To cenna alga stanowiąca naturalne źródło jodu, pierwiastka niezbędnego dla utrzymania prawidłowych funkcji tarczycy. Surowiec ten, w połączeniu z innymi cennymi antyoksydantami, takimi jak aronia, gryka, liść maliny i przyrotnik pospolity, znajduje się w suplemencie diety pod nazwą Wienorm.
- Łopian większy: Zwłaszcza jego nasiona znajdują się w spisie surowców TOP-50 tradycyjnej medycyny chińskiej. Według danych chińskich naukowców, nasiona łopianu zawierają glikozyd fenolowy arktyniny, arktynodilakton, kwasy organiczne, alkaloidy, saponiny, kumaryny, kwasy fenolokarboksylowe i ich pochodne, oraz lignany, między innymi arktyinę i arktygeninę. Związki aktywne tego surowca wspomagają między innymi prawidłowy metabolizm, trawienie oraz utrzymanie odpowiedniego poziomu glukozy we krwi (sprawdź normy glukozy we krwi). W rejonach Azji, łopian większy jest również składnikiem diety dla utrzymania zdrowia gospodarki hormonalnej. Należy jednak zaznaczyć, że na chwilę obecną w Europie, nie ma niestety badań potwierdzających te właściwości.
- Korę Topoli Czarnej: W Europie przebadana pod kątem wsparcia układu oddechowego i sercowo-naczyniowego, w krajach azjatyckich doceniana również za właściwości wspierające prawidłowe przepływy żółciowe, które zawdzięcza obecności związków goryczowych. Mało kto wie, jednak w bloku wschodnim coraz więcej badań donosi, że hormony tarczycy uzależnione są od stanu zdrowia naszego pęcherzyka żółciowego. Żółć jako swoisty sok trawienny naszego organizmu pomaga przekształcić nieaktywne formy hormonów tarczycy w aktywne. Kiedy pojawiają się zastoje, powodujące cholestazę, prawidłowe procesy hormonów tarczycy mogą zostać zaburzone.
Produkty Biolit wspierające pracę tarczycy
Podsumowanie
Jak widzicie, istnieje wiele prostych praktyk i elementów, które łatwo wprowadzić do swojego codziennego życia aby wspomóc utrzymanie zdrowia tarczycy. Dzięki prostym codziennym nawykom, takim jak odpowiednia dieta, regularne badania czy dbanie o zdrowy tryb życia, możemy wspomóc jej funkcjonowanie i zapobiec wielu problemom zdrowotnym z nią związanym. Pamiętajmy o tym, że zdrowie tarczycy to nie tylko kwestia medyczna, ale również odpowiedzialność każdego z nas za własne zdrowie i dobre samopoczucie. Dlatego warto inwestować czas i uwagę w te proste, ale bardzo istotne działania, które mogą mieć pozytywny wpływ na nasze zdrowie i jakość życia